🔹________________________🔹
*തറാവീഹ് 11 കൊണ്ട് ഉമർ (റ) തമീമുദ്ദാരിയോടും, ഉബയ്യ്ബ്നു കഅ്ബിനോടും കൽപ്പിച്ചോ ? മാലികി ഇമാമിന്റെ രിവായത്തും യാഥാർത്ഥ്യവും ?*
✍🏻തറാവീഹ് 20 റക് അത്ത് എന്നത് സ്വഹാബത്തിന്റെ ഐക്യ ഖണ്ഡേനയോടെയുള്ള (ഇജ്മാഅ്) പ്രവൃത്തിയാണ് , എന്നാൽ ഇന്നത്തെ 11 വാദികൾ ആയിഷ ബീവി (റ) യിൽ നിന്ന് ബുഖാരി ഇമാം കൊണ്ട് വരുന്ന 11 റക് അത്തിന്റെ അഥവാ റമളാനിലും അല്ലാത്തപ്പോഴും നബി (സ്വ) യുടെ വിത്റ് നമസ്ക്കാരം 11 ൽ കൂടാറില്ലെന്ന് പഠിപ്പിക്കുന്ന റിപ്പോർട് തറാവീഹിന്ന് വേണ്ടി തെളിയിക്കാൻ കഴിയാതെ വന്നപ്പോൾ പുതിയതിലേക്ക് ചാടിയതാണ് മാലികി ഇമാമിന്റെ മുവത്വയിലുള്ള 11 ന്റെ റിപ്പോർടിലേക്ക് എന്താണ് യാഥാർത്ഥ്യം !
ഏതാണ് ആ റിപ്പോർടെന്ന് നോക്കാം
عن السائب بن يزيد أنه قال أمر عمر بن الخطاب أبي بن كعب وتميما الداري أن يقوما للناس بإحدى عشرة ركعة.(موطا: ٢٣٢)
"ഉമർ(റ) ഉബയ്യുബ്നു കഅബ്(റ) നോടും തമീമുദ്ദാരി(റ)യോടും പതിനൊന്നു നിസ്കരിക്കാൻ കൽപ്പിച്ചു". (മുവത്വഅ 232)
*മറുപടി :-* തറാവീഹ് ഇരുപത് റക് അത്തിൽ സ്വഹാബാകിറാം(റ) ഏകോപിച്ചുവെന്നതിനോട് *1 2 കാരണങ്ങളാൽ പ്രസ്തുത രിവായത്ത് എതിരാവുന്നില്ല*🔽
(01) ഈ രിവായത്ത് ഇതേ റാവിമാരിൽ നിന്ന് അഥവാ മുഹമ്മദ് ബിൻ യൂസുഫ് (റ) വിൽ നിന്ന് അബ്ദു റസാഖ് (റ) അവിടത്തെ മുസ്വന്നഫിൽ രിവായത്ത് ചെയ്യുന്നതിൽ 21 റക് അത്ത് إِحْدَى وَعِشْرِينَ എന്നാണുള്ളത് കൂടാതെശ് ഇതിന്റെ സനദ് ശക്തമാണെന്നും ഇമാമീങ്ങൾ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.
٧٧٣٠ - عَنْ دَاوُدَ بْنِ قَيْسٍ، وَغَيْرِهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يُوسُفَ، عَنِ السَّائِبِ بْنِ يَزِيدَ، " أَنَّ عُمَرَ: جَمَعَ النَّاسَ فِي رَمَضَانَ عَلَى أُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ، وَعَلَى تَمِيمٍ الدَّارِيِّ عَلَى إِحْدَى وَعِشْرِينَ رَكْعَةُ يَقْرَءُونَ بِالْمِئِينَ وَيَنْصَرِفُونَ عِنْدَ فُرُوعِ الْفَجْرِ "
(وهذا سند قوي)
(02) ഹാഫിള് ഇബ്നു ഹജർശ് അസ്ഖകലാനി(റ) ഫത് ഹുൽ ബാരിയിലും മുസ്വന്നഫ് അബ്ദു റസാഖ് (റ) റിപ്പോർട് ചെയ്യുന്നത് 21 റക് അത്താണെന്ന് പറയുന്നു
ورواه عبد الرزاق من وجه آخر عن محمد بن يوسف فقال : إحدى وعشرين ، وروى مالك من طريق يزيد بن خصيفة عن السائب بن يزيد عشرين ركعة ، وهذا محمول على غير الوتر (فتح الباري: ٢٩٣/٦)
"അബ്ദുർറസാഖ്(റ) മറ്റൊരു പരമ്പരയിലൂടെ മുഹമ്മദുബ്നു യൂസുഫി(റ) ൽ നിന്ന് അതുദ്ദരിചിട്ടുണ്ട്. അതിൽ ഇരുപത്തിയൊന്നു എന്നാണുള്ളത്. ഇമാം മാലിക്(റ) യസീദുബ്നഖസ്വീഫ് (റ) വഴിയായി സാഇബുബ്നുയസീദി(റ)ൽ നിന്ന് ഇരുപത് എന്ന് നിവേദനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. വിത്റ് കൂടാതെയുള്ള എണ്ണമാണിത്. (ഫത്ഹുൽബാരി 6/293)"
(03) ബുഖാരിയുടെ മറ്റൊരു ഷറഹായ ഐനി ഇമാമിന്റെ ഉംദത്തുൽ ഖാരിയിലും പ്രസ്തുത മുസ്വന്നഫ് അബ്ദു റസാഖ് റിപ്പോർട് 21 റക് അത്താണെന്ന് കാണാം
ﺭﻭﻯ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺯاﻕ ﻓﻲ (اﻟﻤﺼﻨﻒ) ﻋﻦ ﺩاﻭﺩ ﺑﻦ ﻗﻴﺲ ﻭﻏﻴﺮﻩ ﻋﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ (ﻋﻦ اﻟﺴﺎﺋﺐ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ: ﺃﻥ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎﺏ، ﺭﺿﻲ اﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻋﻨﻪ، ﺟﻤﻊ اﻟﻨﺎﺱ ﻓﻲ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﻋﻠﻰ ﺃﺑﻲ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ، ﻭﻋﻠﻰ ﺗﻤﻴﻢ اﻟﺪاﺭﻱ ﻋﻠﻰ ﺇﺣﺪﻯ ﻭﻋﺸﺮﻳﻦ ﺭﻛﻌﺔ ﻳﻘﻮﻣﻮﻥ ﺑﺎﻟﻤﺌﻴﻦ ﻭﻳﻨﺼﺮﻓﻮﻥ ﻓﻲ ﺑﺰﻭﻍ اﻟﻔﺠﺮ، (ഉംദതുൽ ഖാരി 11/127)
(04) മാലികി ഇമാമിന്റെ മുവത്വയുടെ ഷറഹ് കിതാബായ ഹിജ്റ 463 ൽ വഫാത്തായ ഹാഫിള് ഇബ്നു അബ്ദുൽ ബറ് (റ) വിന്റെ അത്തം ഹീദിലും , മറ്റൊരു ഗ്രന്ഥമായ "അൽഇസ്തിദ്കാറിൽ (2/68) ലും പ്രസ്തുത രിവായത്ത് 2 1 റക് അത്താണെന്ന് പറയുന്നു
ﺫﻛﺮ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺯاﻕ ﻋﻦ ﺩاﻭﺩ ﺑﻦ ﻗﻴﺲ ﻭﻏﻴﺮﻩ ﻋﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﻋﻦ اﻟﺴﺎﺋﺐ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﺃﻥ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎﺏ ﺟﻤﻊ اﻟﻨﺎﺱ ﻓﻲ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﻋﻠﻰ ﺃﺑﻲ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ ﻭﻋﻠﻰ ﺗﻤﻴﻢ اﻟﺪاﺭﻱ ﻋﻠﻰ ﺇﺣﺪﻯ ﻭﻋﺸﺮﻳﻦ ﺭﻛﻌﺔ ﻳﻘﺮﺅﻭﻥ ﺑﺎﻟﻤﺌﻴﻦ ﻭﻳﻨﺼﺮﻓﻮﻥ ﻓﻲ ﻓﺮﻭﻉ اﻟﻔﺠﺮ (അത്തം ഹീദ് 8/113, അൽ ഇസ്തിദ്കാർ 2/68)
(05) ബുഖാരി , മുസ്ലിം (റ) വിന്റെ ഉസ്താദായ ഹാഫിള് അബൂബക്കർ ഇബ്നു അബീ ശൈബ (റ) വിന്റെ റിപ്പോർടിലും ഉമർ (റ) കൽപ്പിക്കുന്നത് 20 റക് അത്താണെന്ന് കാണാം
٧٦٨٢ - حَدَّثَنَا وَكِيعٌ، عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، «أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ أَمَرَ رَجُلًا يُصَلِّي بِهِمْ عِشْرِينَ رَكْعَةً»(മുസ്വന്നഫ് ഇബ്നു അബീശൈബ)
(06) മുകളിൽ നൽകപ്പെട്ട മുഹദ്ദിസുകളും , ഇമാമീങ്ങളുമെല്ലാം ഉമർ (റ) കൽപ്പിച്ചത് 11 അല്ല 20 റക് അത്ത് ആണെന്ന് വ്യക്തമായി അത് കൊണ്ടാണല്ലോ ! മാലികി മദ് ഹബുകാരനായ ഹാഫിള് ഇബ്നു അബ്ദുൽ ബറ് (റ) പ്രസ്തുത മുവത്വയിൽ വന്ന 11 ന്റെ റിപ്പോർടിനെ കുറിച്ച് പറയുന്നു
وقالَ ابْنُ عَبْدِ الْبَرِّ إِلَى رِوَايَةِ ثَلَاثٍ وَعِشْرِينَ بِالْوَتْرِ، وَأَنَّ رِوَايَةَ مالك فِي إِحْدَى عَشْرَةَ وَهْمٌ، وَقَالَ: إِنَّ غَيْرَ مالك يُخَالِفُهُ وَيَقُولُ: إِحْدَى وَعِشْرِينَ، قَالَ: وَلَا أَعْلَمُ أَحَدًا قَالَ فِي هَذَا الْحَدِيثِ: إِحْدَى عَشْرَةَ رَكْعَةً، غَيْرَ مالك،
"തറാവീഹ് വിത് റോട് കൂടി 23 റക് അത്താകുന്നു, 11 എന്ന രിവായത്ത് അത് വഹ്മ് ആകുന്നു , മാലികി ഇമാമിൽ നിന്നല്ലാതെ വേറെ ആരിൽ നിന്നും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടതായി ഞാൻ അറിഞ്ഞിട്ടില്ല 11 എന്ന റിപ്പോർട്ട് അത് 11 ആണൊ 20 ആണൊ എന്നതിൽ ഖിലാഫ് ഉണ്ട്
(07) പ്രസ്തുത 11 ന്റെ രിവായത്തിനെ പറ്റി ഷറഹ് സുർഖാനിയിലും ഔജസുൽ മസാലികിലും വ്യക്തമാക്കുന്നത് നോക്കൂ
وقال ابن عبد البر : روى غير مالك في هذا الحديث أحد وعشرون وهو الصحيح ولا أعلم أحدا قال فيه إحدى عشرة إلا مالكا ، ويحتمل أن يكون ذلك أولا ثم خفف عنهم طول القيام ونقلهم إلى إحدى وعشرين إلا أن الأغلب عندي أن قوله : إحدى عشرة وهم(شرح الزرقاني: ٢٣٩/١، أوجز المسالك: ٣٠١/٢)
"മാലിക്(റ)അല്ലാത്തവർ ഈ ഹദീസിൽ ഇരുപത്തിയൊന്നാണ് പറഞ്ഞത്. ഈ ഹദീസിൽ ഇമാം മാലിക്(റ) അല്ലാതെ പതിനൊന്ന് പറഞ്ഞ ഒരാളെയും എനിക്കറിയില്ല. ആദ്യം പതിനൊന്നും പിന്നീട് ഇരുപത്തിയൊന്നും നിസ്കരിക്കാൻ സാധ്യത കാണുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ എന്റെ മികച്ച നിഗമനം പതിനൊന്ന് വഹ് മാണെന്നാണ്." (സുർഖാനി 1/239, ഔജസുൽമസാലിക് 2/301)
(08) മാലികി ഇമാമിന്റെ മുവത്വയിൽ തന്നെ ഉമർ (റ) വിന്റെ കാലത്ത് 20 നിസ്ക്കരിച്ചു എന്ന 02 റിപ്പോർടുകൾ ഉദ്ധരിക്കുന്നു സ്വഹീഹായ ഈ രണ്ട് റിപ്പോർടിലും 20 എന്നാണുള്ളത് :-
ആദ്യം ഇരുപത്തിയൊന്നും പിന്നെ പതിനൊന്നും നിസ്കരിച്ചുവെന്നു വെക്കാൻ തരമില്ല. കാരണം അന്നുമുതൽ ഇന്നുവരെ മക്കയിലും മദീനയിലും മറ്റു നാടുകളിലും നടന്നു വരുന്ന ചര്യ മറിച്ചാണല്ലോ.
കാരണം ഉമർ (റ) വിന്റെ കാലത്ത് അഥവാ ഹിജ്റ 14 ലാണ് ഉബയ്യ് ബ്നു കഹ്ബ് (റ) വിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ 20 റക് അത്ത് ഒറ്റ ജമാ അത്തായി നിസ്ക്കാരം നടക്കുന്നതെന്ന് ചരിത്രത്തിൽ കാണാൻ പറ്റും ഉമർ (റ) വിന്റെ കാലത്ത് നടന്നത് 20 തന്നെയാണെന്ന് വളരെ വ്യക്തമായി മാലികി ഇമാം മുവത്വയിൽ ഉദ്ധരിക്കുന്നു
عن يزيد بن رومان أنه قال : كان الناس يقومون في زمان عمر بن الخطاب في رمضان بثلاث وعشرين ركعة(موطا: ٢٣٣)
യസീദുബ്നുറൂമാൻ(റ) പറയുന്നു: ഉമറുബ്നുൽഖത്ത്വാബ് (റ)ന്റെ കാലത്ത് റമളാനിൽ ജനങ്ങൾ ഇരുപത്തിമൂന്ന് റക്അത്ത് നിസ്കരിക്കുമായിരുന്നു. (മുവത്വഅ 233)
ഇനി യസീദ് ബ്നു ഖുസൈഫയിൽ നിന്ന് ഇമാം മാലിക് (റ) 20 റക് അത്ത് റിപ്പോർട് ചെയ്യുന്നു എന്ന് ഇമാമീങ്ങൾ എടുത്തുദ്ധരിക്കുന്നത് കാണാം
وروى مالك من طريق يزيد بن خصيفة عن السائب بن يزيد عشرين ركعة ഫത് ഹുൽ ബാരി 2/293
ﻭﻓﻲ اﻟﻤﻮﻃﺄ ﻣﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻦ ﺧﺼﻴﻔﺔ ﻋﻦ اﻟﺴﺎﺋﺐ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﺃﻧﻬﺎ ﻋﺸﺮﻭﻥ ﺭﻛﻌﺔ നൈലുൽ ഔത്വാർ 3/65
(09) ഉബയ്യുബ്നുകഅബും(റ) തമീമുദ്ദാരി(റ)യും ഊഴം വെച്ച് നിസ്കരിച്ചതുമാകാം പ്രസ്തുത ഹദീസിലെ വിഷയം. മുവത്വയുടെ വ്യാഖ്യാന ഗ്രന്ഥമായ ഔജസുൽമസാലികിലും പറയുന്നുണ്ട് :
ويحتمل أن رواية إحدى وعشرين باعتبار مجموع ما صلياه، وإحدي عشرة باعتبار مجموع ما صلياه، وإحدي عشرة باعتبار كل واحد منهما، فكان يصلي كل واحد منهما عشرا عشرا، والواحد الوتر، يصلي مرة هاذا، ومرة هذا،فيصح النسبة إليهما معا، وعلى هذا لا يحتاج إلى وهم أحد، ولايخالف سائر الروايات الواردة، فى الباب(أوجز المسالك، ٣٠٣/٢)
"ഉബയ്യുബ്നുകഅബ്(റ), തമീമുദ്ദാരി(റ) എന്നിവര് നിസ്കരിച്ചതിന്റെ ആകെയുള്ള എണ്ണമാകാം ഇരുപത്തിയൊന്നു. പതിനൊന്ന് ഓരോരുത്തരും നിസ്കരിച്ചതിനെ എണ്ണവും അപ്പോൾ രണ്ടിൽ ഓരോരുത്തരും ഇമാമായി പത്തുവീതം റക്അത്തുകൾ നിസ്കരിക്കും. വിത്റ് ചിലപ്പോൾ ഉബയ്യും(റ) ചിലപ്പോൾ തമീമും(റ) നിസ്കരിക്കും.അതിനാൽ രണ്ടാളിലേക്ക് ചേർത്തിയും അതിനെ പറയാവുന്നതാണ്. ഇതനുസരിച്ച് ഇത് വഹ് മാണെന്ന് പറയേണ്ടുന്ന ആവശ്യമില്ല. ഇവ്വിഷയകമായി വന്ന മറ്റു രിവായത്തുകളോട് ഈ ഹദീസ് എതിരാകുന്നുമില്ല" (ഓജസുൽമസാലിക് 2/303)
(10) - മുവത്വയിലെ ഈ 11 ന്റെ റിപ്പോർട് ഉദ്ധരിക്കുന്നത് മുഹമ്മദ് ബിൻ യൂസുഫ് എന്ന റാവിയിൽ നിന്നാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൽ നിന്നും ഇഹ്ദാ അശറയല്ല ഇഹ്ദാ വ ഇശ് രീന 21 ആണ് റിപ്പോർട് വന്നതെന്നും പ്രസ്തുത സനദ് ഖവിയ്യാണെന്നും മുകളിൽ പറഞ്ഞ് കഴിഞ്ഞു, എന്നാൽ ഇതേ മുഹമ്മദ് ബിൻ യൂസുഫിൽ നിന്ന് തന്നെ 13 റക് അത്താണെന്ന മറ്റൊരു റിപ്പോർടും കാണാം അപ്പോൾ ഒരേ സംഭവം പറയുന്നിടത്ത് വ്യത്യസ്ത്ഥ എണ്ണം വന്നു (11, 21, 13) അപ്പോൾ ഉസൂലുൽ ഹദീസ് പ്രകാരം ഇദ്ദേഹത്തിൽ നിന്ന് ഇള്തിറാബ് വന്ന് കഴിഞ്ഞു അതിനാൽ ഈ 03 റിപ്പോർടും സ്വീകാര്യ യോഗ്യമല്ല അതിനാൽ അതേ മുവത്വയിൽ തന്നെ യസീദ് ബിൻ ഖുസൈഫയിൽ നിന്ന് സാഇബ് ബിൻ യസീദ് (റ) പറയുന്ന സ്വഹീഹായ പരമ്പരയോടെ ഉദ്ധരിക്കുന്ന 20 റക് അത്തിന്റെ റിപ്പോർടും , യസീദ് ബ്നു റൂമാനിൽ നിന്ന് റിപ്പോർട് ചെയ്യുന്ന 20 ന്റെ റിപ്പോർടും മാത്രമേ തെളിവിനായി എടുക്കാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ !.
(11) - ബുഖാരി ഇമാം ആയിഷാ (റ) വിൽ നിന്നുള്ള 11 ന്റെ ഹദീസ് ഉദ്ധരിക്കുന്നതും ഇതെ ഇമാം മാലിക് (റ) വിൽ നിന്നാണ് എന്നാൽ മാലികി ഇമാമിന്റെ സ്വന്തം കിതാബിൽ പോലും തറാവീഹ് എണ്ണം ചുരുക്കാൻ അനുവാദം കൊടുക്കുന്നില്ല എന്നിട്ട് വേണ്ടെ മാലികി ഇമാം 11 റക് അത്ത് തറാവീഹാണെന്ന് വാദിക്കാനും നമസ്ക്കരിക്കാനും ???
*ഇമാം മാലിക് (റ) ന്റെ സ്വന്തം കിതാബായ മുദവ്വന; യിൽ നിന്നും;*
{ قَالَ مَالِكٌ: بَعَثَ إلَيَّ الْأَمِيرُ وَأَرَادَ أَنْ يُنْقِصَ مِنْ قِيَامِ رَمَضَانَ الَّذِي كَانَ يَقُومُهُ النَّاسُ بِالْمَدِينَةِ، قَالَ ابْنُ الْقَاسِمِ: وَهُوَ تِسْعَةٌ وَثَلَاثُونَ رَكْعَةً بِالْوِتْرِ سِتٌّ وَثَلَاثُونَ رَكْعَةً وَالْوِتْرُ ثَلَاثٌ، قَالَ مَالِكٌ: فَنَهَيْته أَنْ يُنْقِصَ مِنْ ذَلِكَ شَيْئًا، وَقُلْتُ لَهُ: هَذَا مَا أَدْرَكْتُ النَّاسَ عَلَيْهِ وَهَذَا الْأَمْرُ الْقَدِيمُ الَّذِي لَمْ تَزَلْ النَّاسُ عَلَيْهِ.}
ഇമാം മാലിക് (റ) പറയുന്നു: മദീനയിലെ ഭരണാധികാരി, അന്ന് മദീനയില്‍ നമസ്കരിച്ചു പോന്നിരുന്ന ഖിയാമു-റമദാന്‍ അഥവാ തറാവീഹ് ചുരുക്കാന്‍ അനുവാദം ചോദിച്ചുകൊണ്ട് എന്റെا അടുക്കലേക്കു ആളെ അയച്ചു – അവിടെ ഇരുപതു വർഷത്തെ ശിഷ്യനായ ഇബ്നു ഖാസിം (റ) പറയുന്നു: അത് 39 റക്അത്താണ് അതില്‍ മൂന്ന് വിതുറും – (തറാവീഹ് 20 + മദീനക്കാർ മക്കക്കാർ തർവീഹാതിൽ ത്വവാഫ് ചെയ്തതിന്ന് ബദലായി നാല് തർവീഹാത്തിൽ നമസ്ക്കരിച്ചിരുന്ന സുന്നത്ത് നമസ്ക്കാരം 16 റക് അത്ത് + 03 വിത്റ് = 39) ഇമാം മാലിക് തുടർന്നു “ആ നിസ്കരിച്ച് പോന്നതില്‍ നിന്നും ഒന്നുംതന്നെ കുറയ്ക്കുന്നതില്‍ നിന്നും ഞാന്‍ വിരോധിച്ചു, ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തോട് (വന്ന വ്യക്തിയോടു) പറഞ്ഞു; ഇത് ഞാന്‍ ജനങ്ങളില്‍ സാക്ഷിയായി പണ്ടുമുതലേ കണ്ടുവരുന്ന കാര്യമാണ്” ( അല്‍-മുദവ്വന 1/287).
(12) മാലികി മദ് ഹബിലെ പണ്ഡിതരും തറാവീഹ് 20 എന്ന് തന്നെയെന്ന് പഠിപ്പിക്കുന്നു
മാലികി മദ് ഹബിലെ പ്രഷസ്ത പണ്ഡിതനായ ഇമാം ദർദീർ(റ) എഴുതുന്നു:
والتراويح وهي عشرون ركعة بعد صلواة العشاء، يسلم من كل ركعتين(أقرب المسالك لمذهب الإمام مالك: ١٣٦/١)
"തറാവീഹ് ഇശാഇന് ശേഷം ഇരുപത് റക്അത്താണ്. എല്ലാ ഈരണ്ടു റക്അത്തിലും സലാം വീട്ടണം.(അഖ്റബുൽ മസാലിക് ലി മദ്ഹബിൽ ഇമാം മാലിക് 1/136)
മാലികീ മദ്ഹബിലെ മറ്റൊരു പ്രമുഖ പണ്ഡിതനാണ് അല്ലാമ ഇമാം സ്വാവി(റ) എഴുതുന്നു:
(التراويح) برمضان(وهي عشرون ركعة) بعد صلوة العشاء، يسلم من كل ركعتين غير الشفع والوتر.(حاشية الصوي على الشرح الصغير: ١٧٧/٢)
തറാവീഹ് ഇശാഇന് ശേഷം ഇരുപത് റക്അത്താണ്. എല്ലാ ഈരണ്ടു റക്അത്തിലും സലാം വീട്ടണം.(ഹഷിയാത്തു സ്സ്വാവി 2/177)
ദർദീർ(റ) വീണ്ടും എഴുതുന്നു:
وهي ( ثلاث وعشرون ) ركعة بالشفع والوتر كما كان عليه العمل ( ثم جعلت ) في زمن عمر بن عبد العزيز ( ستا وثلاثين ) بغير الشفع والوتر لكن الذي جرى عليه العمل سلفا وخلفا الأول(الشرح الكبير: ٣١٥/١)
"തറാവീഹ് വിത്റടക്കം 23 റക്അത്താണ്. അതനുസരിച്ചായിരുന്നു പ്രവർത്തനമുണ്ടായിരുന്നത്. പിന്നീട് ഉമറുബ്നു അബ്ദിൽ അസീസ് (റ) ന്റെ കാലത്ത് വിത്ർ കൂടാതെ അത് മുപ്പത്താറാക്കി. (20 തറാവീഹ് + നാല് തർവീഹാത്തിലെ 4 റക് അത് സുന്നത്ത് നിസ്ക്കാരം - 16 = 36) പക്ഷെ സലഫും ഖലഫും അനുവർത്തിച്ചുവരുന്നത് ആദ്യം പറഞ്ഞതനുസരിച്ചാണ്. (അശ്ശർഹുൽകബീർ 1/315)
_______________
ഇമാം മാലിക്(റ) മുവത്വയിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ പ്രസ്തുത പതിനൊന്നിന്റെ ഹദീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മുകളിൽ വിശദീകരിച്ച 12 ഓളം സാധ്യതകൾ നിലനിൽക്കുന്നതിനാൽ തറാവീഹ് എട്ടിന് പ്രമാണമായി അതിനെ കാണിക്കാൻ പറ്റില്ല. മുസ്ലിം ലോകത്തിന്റെ ഇടമുറിയാതെ വന്ന ചര്യയും വിശേഷിച്ച് മാലികീ മദ്ഹബ് തന്നെയും അതിനെതിരെയായതിനാലുമാകുന്നു👍🏻👍🏻
*✍🏻സിദ്ധീഖുൽ മിസ്ബാഹ്*
*8891 786 787*
*11/05/2020*
💜_______________________💚
